Zrównoważone miasta

Zrównoważone miasta to kluczowy obszar dla przyszłości Polski i świata, zwłaszcza w kontekście rosnącej urbanizacji, zmiany klimatu i kryzysu środowiskowego. Miasta odpowiadają za ponad 70% światowych emisji gazów cieplarnianych oraz konsumują większość zasobów naturalnych. W Polsce urbanizacja postępuje dynamicznie, co stawia przed władzami lokalnymi i krajowymi wyzwania związane z zapewnieniem wysokiej jakości życia mieszkańcom, efektywnym zarządzaniem zasobami oraz ograniczaniem negatywnego wpływu na środowisko. Zrównoważone miasta to takie, które łączą rozwój gospodarczy z ochroną klimatu, zdrowiem publicznym i społeczną inkluzją.

W kontekście międzynarodowym, zrównoważone miasta i społeczności są jednym z celów zrównoważonego rozwoju (SDG 11) ONZ, a także centralnym elementem Europejskiego Zielonego Ładu i strategii UE „Miasta dla wszystkich – Europejska agenda miejska”. Osiągnięcie tych celów wymaga kompleksowego podejścia do planowania przestrzennego, mobilności, efektywności energetycznej budynków, gospodarki odpadami, zielonej infrastruktury oraz partycypacji społecznej.

 

Główne wyzwania

 

  • Emisje i jakość powietrza: Polska boryka się z wysokim poziomem zanieczyszczeń powietrza w miastach, co ma poważne konsekwencje zdrowotne i środowiskowe.

  • Niska efektywność energetyczna: wiele budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej wymaga modernizacji, aby zmniejszyć zużycie energii i emisje CO₂.

  • Niewystarczająca infrastruktura transportowa: dominacja transportu indywidualnego i słabo rozwinięta sieć transportu publicznego powodują korki, zanieczyszczenia i emisje.

  • Brak spójnej polityki planowania przestrzennego: fragmentacja decyzji i niewystarczające integrowanie różnych sektorów utrudniają realizację zrównoważonych rozwiązań.

  • Społeczna wykluczalność i nierówności: w miastach występują znaczące różnice w dostępie do zielonych przestrzeni, usług publicznych i warunków mieszkaniowych.

  • Zmiany klimatyczne i ryzyko katastrof: powodzie miejskie, fale upałów i inne ekstremalne zjawiska stanowią coraz większe zagrożenie.

 

Jak CFI odpowiada na te wyzwania?

 

Nasze podejście do zrównoważonych miast opiera się na czterech filarach:

1. Holistyczne planowanie integrujące sektor publiczny i prywatny

Wspieramy tworzenie spójnych strategii miejskich, które łączą planowanie przestrzenne, inwestycje infrastrukturalne, politykę mieszkaniową i rozwój gospodarczy, angażując zarówno władze, przedsiębiorców, jak i mieszkańców.

2. Innowacje i technologie dla zielonej transformacji miast

Promujemy wdrażanie inteligentnych rozwiązań (smart city), które optymalizują zużycie energii, poprawiają jakość powietrza i usprawniają mobilność, przy jednoczesnym poszanowaniu prywatności i dostępności dla wszystkich.

3. Wzmacnianie odporności miejskiej i zarządzanie ryzykiem klimatycznym

Koncentrujemy się na działaniach prewencyjnych, takich jak systemy retencji wód, zieleń miejska czy monitoring zagrożeń, by minimalizować skutki powodzi, upałów i innych ekstremalnych zjawisk.

4. Dialog społeczny i partycypacja obywatelska

Budujemy mechanizmy angażujące mieszkańców w procesy decyzyjne, by zmiany były akceptowalne, inkluzywne i odpowiadały rzeczywistym potrzebom różnych grup społecznych.

 

Nasze cele

 

  • Zwiększenie wykorzystania danych i modeli do efektywnego planowania urbanistycznego zgodnego z celami klimatycznymi i społecznymi.

  • Wspieranie polityk przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu i poprawiających jakość życia mieszkańców miast.

  • Budowanie partnerstw między władzami lokalnymi, nauką i biznesem, by przyspieszyć zieloną transformację miast.

 

© 2025 Climate Future Institute