Climate Future Institute » Ścieżka / Bioróżnorodność

Bioróżnorodność jest fundamentem zdrowych ekosystemów, które zapewniają usługi ekosystemowe niezbędne dla życia i gospodarki – od oczyszczania powietrza i wody, przez produkcję żywności, po regulację klimatu i ochronę przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi. Polska, mimo bogactwa przyrodniczego, stoi dziś przed poważnymi wyzwaniami – degradacją siedlisk, spadkiem liczebności gatunków, fragmentacją krajobrazu oraz presją ze strony intensyfikacji rolnictwa, urbanizacji i zmian klimatu.

Ochrona bioróżnorodności jest też kluczowym elementem realizacji europejskich i globalnych zobowiązań, takich jak Europejski Zielony Ład, Strategia na rzecz Bioróżnorodności 2030 czy cele zrównoważonego rozwoju ONZ (SDG 15 – Życie na lądzie). Bez skutecznych i skoordynowanych działań Polska nie tylko ryzykuje utratę cennych gatunków i siedlisk, ale także osłabia naturalne mechanizmy adaptacyjne, co przekłada się na zwiększoną wrażliwość na zmiany klimatu i zagrożenia gospodarcze.

Główne wyzwania

Utrata i degradacja siedlisk przyrodniczych: fragmentacja krajobrazu i przekształcenia terenów naturalnych prowadzą do zaniku cennych ekosystemów, takich jak lasy, łąki, torfowiska czy rzeki.
Spadek liczebności gatunków i presja na populacje: wiele gatunków, zarówno roślin, jak i zwierząt, odnotowuje dramatyczne spadki liczebności wskutek nadmiernej eksploatacji, zanieczyszczeń oraz zmian klimatycznych.
Niespójność polityk ochrony przyrody i rozwoju gospodarczego: brak integracji polityk rolnej, przestrzennej, energetycznej i ochrony środowiska prowadzi do konfliktów i nieskutecznej ochrony.
Zbyt słaba ochrona obszarów Natura 2000 i innych form ochrony przyrody: niewystarczające finansowanie, słabe egzekwowanie przepisów oraz brak lokalnego wsparcia osłabiają efektywność systemu ochrony.
Niedostateczne wykorzystanie narzędzi naukowych i monitoringu: brakuje kompleksowych danych i analiz, które pozwoliłyby na podejmowanie decyzji opartych na dowodach oraz ocenę skuteczności działań ochronnych.

Jak CFI odpowiada na te wyzwania?

W Climate Future Institute bioróżnorodność traktujemy jako kluczowy obszar przecięcia polityk środowiskowych, społecznych i gospodarczych — miejsce, gdzie wyzwania klimatyczne i ekologiczne wymagają systemowego, opartego na dowodach podejścia.

Nasze podejście do tematu bioróżnorodności opiera się na czterech filarach:

1. Systemowość i interdyscyplinarność

Analizujemy bioróżnorodność jako część złożonych ekosystemów i sieci zależności między środowiskiem, gospodarką i społeczeństwem. Łączymy dane ekologiczne, ekonomiczne i społeczne, aby zrozumieć dynamikę zmian i proponować rozwiązania integrujące różne perspektywy.

2. Oparte na wiedzy planowanie i zarządzanie

Wspieramy rozwój polityk i narzędzi zarządzania, które integrują cele ochrony przyrody z rozwojem lokalnym i adaptacją do zmian klimatu. Promujemy metody oparte na monitoringu, modelowaniu i ocenach wpływu, które zwiększają skuteczność ochrony bioróżnorodności.

3. Adaptacja i odporność ekosystemów

Skupiamy się na odbudowie ekosystemów, wzmacnianiu naturalnej odporności środowiska oraz adaptacji gatunków do zmieniających się warunków klimatycznych. Wspieramy działania na rzecz regeneracji siedlisk, ochrony gatunków i ograniczania presji antropogenicznej.

4. Zaangażowanie społeczne i edukacja

Budujemy dialog z lokalnymi społecznościami, organizacjami pozarządowymi, naukowcami i decydentami. Wspieramy edukację ekologiczną i inicjatywy obywatelskie, które zwiększają świadomość i motywują do aktywnej ochrony bioróżnorodności.

Nasze cele

Wzmocnienie pozycji bioróżnorodności w politykach publicznych poprzez promowanie podejścia opartego na dowodach i integrację działań w różnych sektorach gospodarki i administracji.
Zwiększenie skuteczności ochrony i odbudowy ekosystemów poprzez wdrażanie nowoczesnych narzędzi monitoringu, planowania i adaptacji do zmian klimatu.
Budowa świadomości społecznej i zaangażowania na rzecz bioróżnorodności, wspieranie inicjatyw lokalnych i edukacyjnych.
Wspieranie rozwoju partnerstw między nauką, administracją, biznesem i społeczeństwem obywatelskim, które umożliwią kompleksowe i trwałe działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej Polski.